Thuốc lào Tiên Lãng

Ở công đoạn cuộn, nghệ nhân sẽ dùng 2 cọc tre làm khung, xếp các lá thuốc đan theo lớp, lá to xếp ngoài lá nhỏ xếp trong. Công đoạn đòi hòi kinh nghiệm và cả bí quyết lâu năm vì xếp không đều khi lăn cuộn và thái sẽ không đẹp sợi. Đàn ông trong nhà luôn được giao làm công việc xếp thuốc này. 2 thầy trò sẽ ngồi 2 đầu cọc tre và nâng cọc lên để cuộn thuốc, đan thuốc cần đều để khi cuộn không cần xiết quá mạnh làm hỏng lá, cuộn thuốc thành hình không được quá to không được quá bé, và đặc biệt là khi ấn cuộn phải thật đều để cho bước thái thuốc về sau. 2 nghệ nhân tiếp tục dùng lạt tre buộc cuộn thuốc lại và rút cọc tre ra để tạo thành một cuộn lá thuốc hoàn chỉnh.

Cuộn lá sau đó được để tiếp 5 ngày tại khu vực khô thoáng sạch sẽ, đến khi lá thuốc ngả màu chín vàng. Trong thời gian 5 ngày, nghệ nhân sẽ liên tục theo dõi và dọn dẹp sạch sẽ khu vực để thuốc, không để các yếu tố ngoại cảnh ảnh hưởng đến quá trình lá thuốc chín vàng.

Tới bước thái tạo sợi thuốc lào, máy móc được áp dụng để cho ra sợi thuốc lào đều và mịn. Người nghệ nhân khéo léo điều chỉnh cữ dao và tốc độ đẩy cuộn lá vào máy, để cho ra sợi thuốc đúng yêu cầu. Sợi thuốc lào thái xuống ngay lập tức sẽ được tơi ra, xếp lên phên tre và đặt lên giàn

Vào ngày có nắng to phên được phơi nắng hoàn toàn hoặc kết hợp phơi nắng phía trên kèm đốt ủ rơm phía dưới. Thời gian bắt buộc cho mỗi mẻ thuốc lào là tối thiểu 6 nắng và 5 sương. Người nghệ nhân liên tục theo dõi các phên thuốc đến khi sợi thuốc lào ngả màu nâu trầm và lên mùi thơm.

Thuốc lào mới sẽ được các sư phụ thẩm định lần đầu. Sư phụ hút thuốc là những người có duyên với nghề và thâm niên hàng chục năm thử thuốc, giá trị không thể nào đong đếm được. Mỗi sư phụ khi thử thuốc sẽ chỉ dùng 1 bát điếu của riêng và đây là tài sản lớn nhất, gần như vô giá với mỗi sư phụ.

Khi thẩm định, sư phụ sẽ đánh giá màu sắc và độ tơi sợi thuốc, kiểm tra mùi thơm của sợi thuốc, và đốt hút thử kiểm tra độ khô, độ khói của thuốc. Bước thẩm định này chưa đánh giá vị thuốc mà chỉ quyết định cho thuốc nhập kho và định giá ban đầu của thuốc. Sau nhập kho 14 ngày, thuốc sẽ có mùi thơm đặc trưng. Lúc này sư phụ sẽ thẩm định lần hai, tập trung vào vị của thuốc trước khi đóng bao gửi đến khách hàng.